İmam Mâtürîdî’nin Hz. Mûsâ ve Salih Kul Kıssasını Kelâmî Yorumu

İmam Mâtürîdî, kelâm ilminin teşekkül sürecinde önemli etkileri bulunan bir âlimdir. Onun kelâmın epistemolojisine bilgi kaynaklarını tespit boyutuyla verdiği katkı yanında metot yönüyle de ilm-i kelâma katkıda bulunduğu bilinmektedir. Diğer yandan o, Eş‘arî ekolü ile Mu‘tezile arasında orta çizgiyi takip eden Ehl-i Sünnet kelâmının temsilcisi kabul edilmektedir. Bu sebeple görüşleri bakımından akıl nakil dengeyi gözettiği fark edilmekte böylelikle gelenek yeniyi dengelemek örnekliği bulunmaktadır. özellikleri onu günümüz için yeniden anlaşılması, tanınması, değerlendirilmesi gereken âlimi konumuna getirmektedir. Mâ-türîdî’nin günümüze ulaşan müstakil eseri oldukça hacimli tefsirinin bulunması, onun âyetleri nasıl yorumladığını ve pek çok meselesine ilişkin görüşlerinde naklî delillendirme yöntemini görme imkânı vermektedir. Zira âyetlerin tevilindeki yürütme metodunu etmek suretiyle konularındaki istidlal anlamak mümkün olacaktır. Makalemizde meseleyi içeren Hz. Mûsâ Salih Kul arasındaki Kur’ân kıssasına dair Mâtürîdî’nin yorumu ele alınacaktır. Beşerî İlahî bilginin farkı, ilim öğrenme/bilgi edinme yolları, kaynağı gibi epistemolojik yönüne konular aynı kıssa masumun öldürülmesi üzerinden insan fiillerinin ahlâkî bakımdan normatifliğinin ölçüsü üzerinde durulmasına da imkân Mâtürî¬dî’nin âyette geçen Kul’un kimliğine ilgili kıssaya farklı yorumları ortaya koyan çarpıcı örnek konumundadır. Mûsâ’nın kıssada öne çıkan ahlakî kötü olarak tanımlanacak eylemlere karşı itirazî soruları hakkındaki geleneksel anlatılardan hayli farklıdır. yönleriyle yorumlarından, eylemlerin normatifliği odağa alınmak kelâmî yöntemi konulmuş